MIDDELEEUWEN
De Aanbidding van het Lam Gods
(Gebroeders van Eyck; De Aanbidding van het Lam Gods (Open - Links; Gesloten - Rechts); 1432; Olieverf en tempera op hout; Sint-Baafs Kathedraal Gent) Foto van Wikipedia
De Aanbidding van het Lam Gods. Hét schoolvoorbeeld bij uitstek als het over de Vlaamse Primitieven gaat. Hubert van Eyck schilderde dit werk in opdracht van Joos Vijd en zijn vrouw Elisabeth Borluut die speciaal voor het Lam Gods een kapel hadden bijgebouwd in de Sint-Baafs kathedraal in Gent (F. Buylaert & E. Verroken, z.d.). Kunstwerken werden namelijk in die tijd enkel in opdracht gemaakt. Als Hubert in 1426 sterft, maakte zijn broer, Jan van Eyck, het werk af. In 1432 is het werk volledig klaar en wordt het tentoongesteld in de Vijdkapel (Sint-Baafs kathedraal) in Gent.
Kantelmoment
Het werk behoort tot de Vlaamse Primitieven. Een omstreden naam, want 'primitief' waren deze kunstenaars zeker niet. De Vlaamse Primitieven liggen eerder tegen het einde van de Middeleeuwen en waren een kantelmoment naar de renaissance toe. Deze kunststroming binnen de Middeleeuwse kunst wordt daarom ook soms de 'vroege renaissance van het Noorden' genoemd.
Om een voorbeeld te geven van hoe vooruitstrevend Jan van Eyck was: hij was één van de eerste kunstenaars die zijn werk signeerde. Iets wat door de Middeleeuwse kunstenaars nooit gedaan werd. Ook het perspectief waarin van Eyck schilderde bewijst dat hij een voorloper was op zijn tijd. (I. Van Reeth, 2021)
Wat staat er op het schilderij?
Heel veel.
Het werk telt 12 panelen die langs beide kanten beschilderd zijn. Ieder paneel verwijst naar een religieus of christelijk gebeuren. Iets dat regelmatig terugkomt in de Middeleeuwse kunst. Zo verwijst bijvoorbeeld het lam dat centraal staat in het onderste paneel naar Christus.
Extreem gedetailleerd bekijken wat er op het werk staat? HET KAN!
BEMIDDELINGSINSTRUMENTEN
Augmented Reality Tour
Veel musea wereldwijd gebruiken een vorm van 'Virtual Reality' om een bezoek interactiever te maken. In de Sint-Baafs kathedraal in Gent kan je vanaf dit jaar een 'Augmented Reality' tour volgen om in de sfeer van de 15de eeuw terecht te komen, de periode waarin de gebroeders van Eyck dit meesterwerk schilderden. Deze 'AR'-beleving vormt de kern van het bezoek en onderscheidt zich daarmee van andere musea waar interactieve mogelijkheden enkel een toevoeging zijn aan de collectie. Tijdens deze tour kom je meer te weten over de details van de Sint-Baafs kathedraal (waar het werk hangt) en over het kunstwerk zelf. Als hoogtepunt van de tour kom je dan oog in oog te staan met het enige echte Lam Gods. (Sint-Baafs kathedraal, z.d.).
De tours
Je kan op basis van voorkennis de 'standard' of de uitgebreidere 'master of detail' tour kiezen. Ook is er de 'family tour' voor mensen die het graag wat luchtiger houden (Sint-Baafskathedraal, z.d.). Ondanks het feit dat er hier wordt uitgegaan van 'voorkennis' blijven de drie verschillende tours wel voor iedereen hetzelfde. Je hebt dus binnen de tour geen keuze meer over wat er verteld/getoond wordt. Ook is de tour vooraf al opgestelt en wordt er vrij veel informatie op je afgevuurd. Wat je ziet/doet kan je dus zelf niet bepalen.
Je kan kiezen tussen een tour van 40 minuten of een tour van een uur. Dit zijn al vrij lange rondleidingen die snel saai kunnen worden. De AR zou de tours aantrekkelijker maken, maar eens je wat gewent bent aan het concept, wordt het al snel passiever. Een oplossing hierbij zou een toevoeging van korte opdrachten kunnen zijn om de bezoeker de ganse tour betrokken te houden.
Comfort
Waar dit bemiddelinginstrument redelijke punten op scoort is het comfort. De tours zijn beschikbaar in 9 verschillende talen. Ook kan je kiezen tussen het dragen van een AR-bril of het gebruiken van een tablet. De Sint-Baafs kathedraal werd recent gerenoveerd waardoor de vier verdiepingen nu perfect bereikbaar zijn voor rolstoelgebruikers.
Leerstijlen volgens Kolb: denker en dromer
Dit project gaat uit van achtergrondkennis en focust vooral op het uitbreiden van deze kennis door experts aan het woord te laten tijdens de rondleidingen. Anders dan bij een klassieke rondleiding word je bij deze rondleiding meegenomen door de middeleeuwen.
Conclusie
Concept is leuk en gaat in op de interesses van het doelpubliek, maar had actiever gemogen door bv. opdrachten toe te voegen tussendoor en/of nadien om tot een constructivistische manier van leren te komen.
Lam Gods 2.0
Voor het televisieprogramma 'Iedereen Beroemd' en 'OMG! Van Eyck was here' creëerden 12 kunstenaars hun eigen, hedendaagse versie van het Lam Gods. (VisitGent, z.d.)
Twaalf kunstenaars:
- Herr Seele (Eva)
- Tom Liekens (De Pelgrims)
- Paulien Verhaest & Ceepil (a.k.a Cederik) (Johannes de Doper)
- Anne-Mie van Kerckhoven (De Goddelijke Figuur)
- Jan Matthys (De Zingende Engelen)
- Patsy van Damme (De Rechtvaardige Rechters)
- Karel Hadermann (De Ridders van Christus)
- Chrostin (De Musicerende Engelen)
- Flexboj & L.A (De Heremieten)
- Marijs Boulogne (Adam)
- Benoît van Innis (Maria)
- Ben Benaouisse (het centrale paneel)
Een uniek project:
Voor dit project kwamen kunstenaars samen uit verschillende disciplines:
- Schilderkunst
- Beeldhouwkunst
- Performance art
- Street art
- Textielkunst
- Fotografie
- ...
Waarom spreekt het aan?
Pluspunten
Iedere aflevering zag je een andere kunstenaar, en dus, een ander paneel. De filmpjes waren kort, maar toch kreeg je als kijker voldoende informatie mee over de panelen en hun benamingen. Enorm laagdrempelig dus.
Minpunten
Je kan het werk niet (meer) gaan bekijken.
Leerstijlen volgens Kolb: doener
Deze leerstijl past vooral bij de kunstenaars die hun versie maakten van het kunstwerk. Ze hebben een idee en werken het uit met het Lam Gods als inspiratie.
Conclusie
Ik zou durven zeggen dat dit qua inleving enkel een interessant project is voor de kunstenaars die er aan deelnamen. De kijkers komen, door de analyses van de kunstenaars, meer te weten over het Lam Gods. Om dit tot een bemiddelingsinstrument te maken, hadden de makers van het programma de kijkers kunnen aanzetten om zelf een eigen versie te maken van het Lam Gods en die in te sturen. Ze hadden dan de werken kunnen afprinten op affiches en doorheen de stad Gent kunnen ophangen om het publiek nog meer te motiveren om zelf aan de slag te gaan.
